Jedna od stvari koje je najteže shvatiti kada je u pitanju transformacija od dinosaura ka pticama, jeste kako su ogromni mesožderi, koji su krstarili kopnom uspjeli da evoluiraju u male, tanke ptice koje lepršaju sa grane na granu.
Sudeći po novom istraživanju, rod dinosaura od kojih su nastale ptice se konstantno smanjivao u pogledu veličine tijela tokom posljednjih 50 miliona godina i širom barem 12 uzastopnih grana.
“Ptice su nadmašile svoje dinosaurske pretke, preživljavajući ondje gdje njihovi, veći i slabo evoluirani rođaci nisu mogli,” kaže Majkl Li iz australijskog Muzeja u Adelejda. Grana dinosaura koja je dovela do modernih ptica – koja se naziva terapodi i uključuje T. reksa i Velociraptore – takođe je bila najinovativnija tokom evolucije.
Kako bi ispratili evolutivnu adaptaciju i promjenu veličine tijela tokom vremena, Li i njegove kolege analizirali su 1.549 anatomskih osobina 120 vrsta terapoda i prvih ptica. Uzorkovali su osobine svih grana terapoda, kao i cijela tijela dinosaura kako bi mapirali transformaciju.
Otkrili su da se veličina tijela terapoda smanjila barem 12 puta: od prosječnih 163 kilograma prije oko 200 miliona godina do 0,8 kilograma kod prve ptice – arheopteriksa.
Održavanje ovog dugoročnog trenda zahtijevalo je neprekidnu “minijaturizaciju” – proces koji skraćuje razvoj životinja, što dovodi do razvoja promjena. Te promjene, koje su počele 50 miliona godina prije arheopteriksa, omogućile su osobine specifične za ptice: njuške su postale kraće, zubi su postali manji i izolaciono perje je počelo da se razvija.
Prema ovim otkrićima, produžena minijaturizacija bila je jedan od dva glavna pokretača transformacije dinosaura u ptice. Drugi pokretač je bila veoma brza evolucija novih skeletalnih dodataka duž linije terapoda. Njihovi dodaci – poput krila, jadaca, šupljih skeleta i troprstih ruku – evoluirali su četiri puta brže nego kod drugih dinosaura. Nijedna osobina ranih ptica nije dovela do evolucije ostalih, već su osobine međusobno uticale jedne na druge.
“Biti manji i lakši u zemlji džinova, sa veoma brzo evoluirajućim anatomskim dodacima, omogućavalo je ovim precima ptica nove ekološke prilike, poput sposobnosti da se penju na drveće, klize i lete. Konačno, ova evoluciona fleksibilnost je pomogla pticama da prežive smrtonosni meteorski udar koji je ubio sve njihove dinosaurske rođake.”, rekao je Li.
Izvor: nationalgeopgraphic.rs
