Tridesetih godina 20. vijeka, dok se Skoplje još oporavljalo od strahota Prvog svjetskog rata i od dojučerašnje kasabe napredovalo ka modernom gradu, ostao je zapamćen podvig mlade engleske avijatičarke Ejmi Džonson.
Ejmi je potpuno sama u svom avionu letjela od Engleske do Australije. Taj put donio joj svjetsku slavu pošto je bila jedna od prvih žena pilota i pionira avijacije.
Na povratku, Ejmi Džonson je sletjela i u Skoplje. To je bio događaj koji se dugo pamtio i prepričavao, a novine širom Kraljevine Jugoslavije su o tome danima pisale.
Poslije Atine i Soluna, 3. avgusta 1930. godine, avion kompanije „Imperijal ervejs“, koji je nosio ime “Glazgov”, sa svojom slavnom putnicom u ranim jutarnjim časovima dodirnuo je i pistu skopskog aerodroma. Bio je to događaj godine za današnju makedonsku prestonicu.
U novinama su osvanuli zapisi: “Jutros je u Skoplje doletjela slavna engleska avijatičarka mis Ejmi Džonson. Skopljanci su bili oduševljeni, pogotovo skopske dame koje nisu željele da propuste tu izuzetnu priliku da vide i pozdrave heroinu koja je proslavila svoju otadžbinu, ali i cio ženski rod.
Već od šest sati ujutro na aerodrom su počeli da stižu fijakeri i automobili uglednih građana. “Padao je u oči veliki broj skopskih dama, među kojima je bilo i starijih gospođa, u skopskoj narodnoj nošnji”, zapisali su tadašnji novinari.
Kada je avion sletio, slavnoj mis Ejmi Džonson prvi je prišao gradonačelnik Skoplja Josif Mihajlović. Pozdravio ju je na engleskom jeziku, poželio joj dobrodošlicu i u ime građana Skoplja poklonio buket svježih ruža.
Heroini iz Engleske dobrodošlicu su poželjele i druge ugledne ličnosti tog vremena i njene kolege avijatičari, a okupljeni narod joj je s oduševljenjem mahao. “Mis Ejmi Džonson je bila iznenađena i uzbuđena toliko iskrenim izrazima simpatija Skopljanaca. Svima je otpozdravljala i odgovarala „Mersi“ (hvala na francuskom). Neprestano je davala autograme, a kada su je pozvali na doručak u hangar, odgovarala je i na pitanja novinara i građana.”
“Zašto ste odlučili da letite preko okeana,“ bilo je jedno od pitanja.
– Da bih postala poznata, to je u prirodi čovjeka. Glavni izazov mi je bila udaljenost između Londona i Australije. Na putu sam provela 19 dana.
– Kada vam je bilo najteže?
– Iznad okeana, u blizini ostrva Java. Uletjela sam u buru koja je trajala pet sati. Tada sam se prvi put pomolila Bogu i zaista se desilo čudo. Avion se digao iznad oblaka i pojavila se duga – odgovorila je Ejmi Džonson, koja je kasnije u Londonu pričala koliko su je lijepo i srdačno dočekali u Skoplju.
Ejmi Džonson je rođena u engleskom lučkom gradu Hal 1903. godine. Studirala je na Šefildskom univerzitetu. Kratko vrijeme je radila kao sekretarica i knjigovođa, ali je ubrzo napustila dosadan kancelarijski posao.
Željela je da leti, a to je bio jedan od poslova koji nisu bili dostupni ženama.
Ipak, jula 1929. dopušteno joj je da u londonskom Avijatičarskom klubu posjećuje kurseve letenja i to joj je ubrzo život promijenilo iz korijena. Iste godine, tada dvadesetšestogodišnja Ejmi je dobila i pilotsku i inženjersku dozvolu. Godinu kasnije, let malim avionom “džipsi mos” donio joj je Orden Britanske imperije.
Sa aerodroma “Krejdon” blizu Londona poletjela je 5. maja 1930. godine, a u australijski grad Port Darvin sletjela je 24. maja. Taj let joj je među narodom donio slavu i epitet “kraljica visina“, o njoj su sa ushićenjem izvještavali svi svjetski mediji.
Slavna Ejmi ostala je šest nedjelja u Australiji. Na povratku kući do Egipta je putovala brodom, a odatle do Engleske ponovo avionom.
Ejmi Džonson poginula je 1941. godine za vrijeme Drugog svjetskog rata. Avion kojim je upravljala, iz nepoznatih razloga se srušio u rijeku Temzu. Njeno tijelo nikada nije pronađeno, ali su ostala sjećanja na nju i njenu izuzetnu hrabrost.
Izvor: prva.rs
